روش محاسبه حق کمیسیون املاک؛ تکلیف مالک و مستاجر مشخص شد

تریبون اقتصاد- فرمول و جزئیات کمیسیون و مالیات معاملات ملکی در سال ۱۴۰۴ برای خرید و فروش و همچنین رهن و اجاره، براساس نوع قرارداد، مبلغ معامله و قوانین جدید تعیین می‌شود.

الزام ارسال دو نوع اظهارنامه مالیاتی برای مشاوران املاک همراه با اهمیت پرداخت به‌موقع مالیات و آگاهی از جریمه‌های تاخیری، از نکات کلیدی این حوزه است.

تریبون اقتصاد در این گزارش، با شرحی کامل و جدول‌های عملی نشان خواهد داد کمیسیون هر معامله چطور محاسبه می‌شود، چه تفاوت‌هایی در خرید و اجاره وجود دارد و مشاوران املاک چطور باید تکالیف مالی و مالیاتی خود را به سادگی و دقیق انجام دهند تا معاملات با اطمینان و شفافیت مالی پیش برود.

کمیسیون معاملات خرید و فروش؛ چقدر باید پرداخت کنید؟

در معاملات خرید و فروش ملک، مشاوران املاک به‌عنوان واسطه بین خریدار و فروشنده فعالیت می‌کنند و مطابق عرف فعلی بازار، نرخ کمیسیون برای هر طرف معامله معمولا معادل نیم درصد (۰.۵٪) از مبلغ کل معامله است. این عدد البته می‌تواند بسته به قوانین محلی یا توافق طرفین کمی جابه‌جا شود اما فرمول استاندارد آن تغییری ندارد؛ به عنوان مثال اگر یک آپارتمان با ارزش 3 میلیارد تومان معامله شود، مبلغ کمیسیون مجموع طرفین 15 میلیون تومان خواهد بود که هر یک از خریدار و فروشنده باید 7 میلیون و 500 هزار تومان بپردازند.

توجه داشته باشید پس از تعیین این مبلغ، 10 درصد مالیات بر ارزش افزوده به این رقم اضافه خواهد شد. یعنی سهم هر نفر با احتساب مالیات، به عدد 8 میلیون و 250 هزار تومان می‌رسد. این هزینه‌ها مطابق قانون پیش از ثبت رسمی سند باید تسویه شود تا انتقال مالکیت به درستی صورت گیرد.

جدول نمونه محاسبه کمیسیون معامله خرید و فروش ملک سه میلیارد تومانی به شرح زیر است:

رهن و اجاره؛ فرمول کمیسیون برای مستاجر و موجر

​

در قراردادهای رهن و اجاره، مبلغ رهن به صورت اجاره فرضی در نظر گرفته می‌شود تا محاسبه کمیسیون دقیق باشد. بر اساس عرف بازار، هر ۱۰۰ میلیون تومان رهن معادل ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان اجاره فرضی ماهانه در محاسبه کمیسیون است؛ بنابراین، اگر مبلغ رهن ۳۰۰ میلیون تومان باشد، اجاره فرضی ماهانه برابر با یک میلیون تومان خواهد بود. همچنین کمیسیون کل چنین قرادادی به صورت یک چهارم درصد (۰.۲۵٪) از اجاره فرضی ماهانه ضرب‌در 12 ماه سال محاسبه شده و بین موجر و مستاجر تقسیم خواهد شد. در انتها، 10 درصد مالیات بر ارزش افزوده به سهم هر طرف افزوده می‌شود.

در نمونه قرارداد رهن ۳۰۰ میلیون تومانی، کمیسیون هر نفر 15 هزار تومان و جمع پرداخت هر نفر با مالیات افزوده، 16 هزار و 500 تومان خواهد بود.

جدول نمونه محاسبه کمیسیون برای رهن سیصد میلیون تومانی:

مدل‌های مختلف مالیاتی مشاورین املاک؛ فقط یک فرمول نیست!

محاسبه تکالیف مالیاتی مشاوران املاک تنها به کمیسیون معاملات محدود نمی‌شود. هر نوع مالیات، فرمول و قوانین خاص خود را دارد که دانستن آن‌ها برای مشاور املاک الزامی است.

مالیات بر درآمد (بر اساس ماده ۱۳۱): نرخ مالیات سالانه به صورت پلکانی است؛ تا ۲۰۰ میلیون تومان درآمد ۱۵ درصد، از ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان ۲۰ درصد و بالای ۴۰۰ میلیون تومان ۲۵ درصد. مثلا برای درآمد ۸۰۰ میلیون تومان، ۱۷۰ میلیون تومان مالیات تعلق می‌گیرد.

مالیات بر ارزش افزوده: هر قراردادی که کمیسیون دریافت می‌شود، ۱۰٪ مبلغ کمیسیون به طور جداگانه لحاظ و باید به‌صورت فصلی پرداخت شود.

تبصره ماده ۱۰۰: بنگاه‌هایی که درآمد سالانه زیر ۲۱/۶ میلیارد تومان دارند، می‌توانند مالیات خود را طبق نرخ مقطوع تعیین‌شده و بدون نیاز به اظهارنامه سنگین و حسابداری پیچیده پرداخت کنند. این روش ساده‌تر است اما برای درآمدهای بالا قابل استفاده نخواهد بود.

جرایم مالیاتی: ارسال نکردن به‌موقع هر کدام از اظهارنامه‌ها، می‌تواند منجر به جریمه شود، از جمله جریمه ۳۰ درصدی و حذف معافیت‌ها.

مشاورین املاک باید هر دو نوع اظهارنامه مالیاتی (درآمد سالانه و ارزش افزوده فصلی) را طبق تقویم قانونی و به صورت الکترونیک ارائه کرده و برای انتخاب مدل مالیاتی مناسب از مشورت کارشناسان مالیاتی معتبر بهره بگیرند.