تاثیر فضای مجازی در جنگ روانی دشمن چه بود؟

تریبون اقتصاد_حرکت به سمت جامعه شبکه‌ای و پلتفرمی واقعیت امروز روزگار ما است، عصر کشاورزی هفت هزار سال، عصر صنعت ۳۰۰ سال و عصر جامعه اطلاعاتی فقط چند دهه بود و امروز بشر وارد عصری شده است که از آن به جامعه شبکه‌ای و پلتفرمی یاد می‌کنند و از ویژگی‌های چنین جامعه‌ای نیز گسترش شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی است، که می تواند در صورت عدم دقت در استفاده از اخبار و منابع خبری عامل ایجاد شایعه و نگرانی در جامعه شود اما اگر از منابع و اخبار موثق استفاده شود مانع نگرانی و ایجاد شایعه در جامعه می شود.

به گزارش ایرنا، این جامعه جدید، شباهت اندکی با گذشته داشته و تحول خواه و سیال است و در عین حال مجموعه‌ای از تضادها و فرصت‌ها را شامل می‌شود، فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی شکل جدیدی از رسانه‌های جدید هستند که با تکیه بر فناوری‌های جدید، حاکمیت خود را در رقابت روایت‌ها اثبات کرده و نقش آنها در تحولات سیاسی، بین المللی و منطقه‌ای کاملا آشکار است.

تبیین موضوع، کارکردها، الزامات، بایدها، نبایدها و ضرورت ارتقای سواد رسانه‌ای مخاطبان در خصوص «فضای مجازی» موضوع گزارش ایرنا در گفت و گو با تعدادی از فعالان رسانه‌ای است.

راستی آزمایی محتواهای تولید شده در فضای مجازی از بازنشر شایعات جلوگیری می کند

محمد امین خوش نیت، فعال رسانه‌ای و دکتری علوم ارتباطات در گفت‌وگو با ایرنا، با بیان این‌که فضای مجازی، برآیند و عصاره رفتار، فرهنگ و نگاه ما در فضای حقیقی است، اظهار کرد: این گونه نیست که تصور کنیم فضای مجازی، از آسمان و مریخ و ماه آمده و ربطی به فضای واقعیت ما ندارد بلکه اگر جغرافیای زنده و واقعی، سرشار از اعتماد، اعتقاد، درستی و صداقت توام با فرهنگ و بینش بالا باشد فضای مجازی هم می‌تواند به عنوان یک کاتالیزور، استحکام بخش حوزه اطلاع رسانی، ذهنیت، فرهنگ و رفتار اجتماعی باشد.

وی افزود: اگر وضعیت در فضای حقیقی و واقعی جامعه آنقدر آشفته، بلاتکلیف و سست باشد که فضای مجازی مجال عرض اندام پیدا کند، می‌تواند ساختارها و باورهای انسانی را زیر سوال برده و ستون باورها و ذهنیت‌ها را متزلزل سازد.

وی ادامه داد: اکنون تمام اندیشمندان، سیاستمداران، کارشناسان اجتماعی و حاکمان، بیشتر بر روی نقاط ضعف و تهدیدهای فضای مجازی تاکید می‌کنند که ناشی از عدم اطمینان از استحکام، انسجام و صداقت فضای واقعی جامعه ما است و به همین خاطر نیز کفه ترازوی موفقیت و کامیابی برای شبکه‌های فضای مجازی در کشور ما سنگین تر از فضای رسانه‌های سنتی، حاکمیتی و واقعی است.

خوش نیت گفت: امروزه زندگی ما آنقدر دستخوش تغییر و تحول شده که بیراه نیست اگر عنوان آن را «زندگی دیجیتالی و مجازی» گذاشت و به همین میزان نیز نمی‌توان تاثیر و نقش فضای مجازی را در کار، آموزش، اشتغال و زندگی مردم نادیده گرفت، بنابراین باید همگام با تحولات جهانی، این واقعیت را قبول و با قبول الزامات و حضور آن در بطن زندگی مردم، رویدادها و محتواهای آن را بدون نگاه منفی یا نگاه صفر یا صدی مدیریت کرد.

وی با بیان این‌که باید برای تجهیز رسانه‌ها و مردم به سلاح تازه فضای مجازی، تدابیر لازم را اتخاذ کرد، افزود: در اتمسفری که دشمن هر لحظه به دنبال حاشیه سازی، ایجاد تنش و آشوب در روح و روان جامعه انسانی است، این سلاح باید به نفع جامعه ما به کار گرفته شود و «سرعت، جذابیت، سهولت دسترسی و تعاملی بودن آن» چهار ویژگی منحصر به فرد و جالب این سلاح بوده که برای مخاطبان بسیار جذاب و انگیزاننده است.

وی ادامه داد: باید محتواهای مفید، جذاب، منصفانه، بی طرفانه و منتقدانه در اختیار مخاطب فضای مجازی که اغلب قشر نوجوان و جوان تشکیل می‌دهند، قرار داد تا جذابیت‌های فریبنده، مسموم و دروغین دشمنان، نتوانند در باورها و وفاداری مخاطب نسبت به رسانه‌های داخلی خللی ایجاد کنند.

این فعال رسانه‌ای اظهار کرد: اگر یکی از اعضای خانواده به ستون خانه اعتماد و ایمان داشته باشد که به جز حقیقت گفته نمی‌شود و اعتماد و اعتقاد بین یکدیگر وجود دارد، قطعا در برابر رنگ و لعاب شایعات، دروغ پردازی‌ها، فضا سازی‌ها و تشویش و توطئه گری‌های دشمنان و بدخواهان کم نیاورده و میدان را برای آن‌ها خالی نمی‌کند.

وی ادامه داد: کاربران آگاه فضای مجازی به پشتوانه همان اعتماد، خرد و مهارت می‌توانند ضمن رصد، ارزیابی و راستی آزمایی محتواهای تولید شده در این فضا از بازنشر شایعات، اخبار کذب و محتواهای فیک جلوگیری کرده و روشنگرانه عمل کنند و خود در تولید محتواهای امیدبخش و موثر در راستای آرام بخشی و اطمینان بخشی تک تک افراد جامعه ایفای نقش کنند.

حضور موثر رسانه های رسمی در فضای مجازی توانست ترفند صهیونیست ها و دروغ های آنان را خنثی کند

پیشکسوت و فعال رسانه ای نیز به ایرنا گفت: شاهراه های ارتباطی با استفاده از فناوری‌های نوین دهه هاست که در این عالم خاکی شکل گرفته و رسانه و مدیا نقش مهمی در افکار سازی مردم و دولتمردان ایفا می کند.

محمد فرج پور باسمنجی اظهار کرد: در مواقع بحران و شکل گیری منازعات انسانی و جنگ ها ،بهره گیری از شگردهای تبلیغاتی و اقناع سازی بشدت دنبال می شود و در این وانفسا، جنگ روانی با استفاده از پذیرش و زودباوری طرف های درگیر حاکم میدان می شود.

وی افزود: در واقع علمای ارتباطات جنگ روانی را بهره گیری مناسب و برنامه ریزی شده از تبلیغات و پروپاگاندا با استفاده از شگردهای رسانه ای می‌دانند که تمام ابزارهای موجود را بکار می گیرند تا با ایجاد وارونه گی، دستکاری و ایجاد شایعه هم پای جنگ میدانی به عمق افکار عمومی نفوذ کنند و به تحریف عقاید،تضعیف روحیه با ایجاد بی اعتمادی و کاستن از اقتدار نظامی و انسجام اجتماعی جامعه هدف را تحت تاثیر شدید روانی قرار دهند.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: مغشوش کردن هوش انسانی و مضمحل کردن حیات معنوی و ایجاد نگرانی از آینده و رعب و وحشت در بدنه مردم به تحقق اهداف مهاجم کمک شایانی می کند.

فرج پور خاطر نشان کرد: در این مواقع طرف مخاصم با شناسایی مشکلات جامعه هدف و دست گذاشتن به نارضایتی های عموم در امور سیاسی و معیشتی راه نجات مردم را عبور از نظام حاکم و ایجاد تغییرات سیاسی و حاکمیتی القا می کنند.

وی گفت: برای تضعیف روحیه و ضربه زدن به انسجام و همبستگی از هر نوع دروغ و شایعه بهره می گیرند، «پاول یوزف گوبلز» وزیر تبلیغات آدولف هیتلر رهبر آلمان نازی استاد جنگ روانی در قرن بیستم بود، از وی بعنوان استاد بلامنازع فریب افکار عمومی نام می برند، وقتی آلمان شبانه به لهستان در جنگ جهانی دوم حمله و آن کشور را تسخیر کرد گوبلز به رسانه ها این خط را داد که لهستان شب هنگام به آلمان در حال تدارک حمله گسترده ای بود که سربازان شجاع آلمانی این تجاوز را دفع کرده اند و لهستان را به اشغال خود درآورده اند.

وی افزود: وزیر تبلیغات آلمان به دستگاه پروپاگاندای نازی القا می کرد که دروغ را به حدی بزرگ بگویید که هیچ کس جرات و تفکر تکذیب آن را نکنند، رژیم صهیونیستی هم در خصوص افکار عمومی جهان نیز شبیه این الگو عمل کرد، طوری که پس از تجاوز هوایی به ایران با دروغ بزرگ القا می کرد که برای حمله پیش دستی کرده است.

فرج پور ادامه داد: حضور رسانه های رسمی در فضای مجازی توانستند ترفند صهیونیست ها را خنثی کنند و دروغ بودن «حمله پیشت دستانه» را برملا کنند، این یکی از کاربردهای فضای مجازی در شرایط جنگی است.

فضای مجازی امکان پاسخ سریع و تهاجمی به تبلیغات دشمن را فراهم می‌کند

حسن اسدزاده، دکتری علوم ارتباطات و مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با ایرنا، اظهار کرد: امروزه فضای مجازی به میدانی تعیین‌کننده در جنگ روانی تبدیل شده است و دشمنان با استفاده از شایعات، تحریف حقایق و انتشار اخبار جعلی، به دنبال تضعیف روحیه ملی و ایجاد تفرقه هستند.

وی افزود: فضای مجازی با ابزارهای نوین و راهبردهای هوشمندانه می‌تواند نه تنها این تهدیدات را خنثی کند، بلکه با تولید محتوای اثرگذار، معادلات روانی دشمن را برهم زند.

وی ادامه داد: با استفاده از سیستم‌های پایش هوشمند و الگوریتم‌های تحلیل داده، می‌توان محتوای مشکوک و شایعات را در لحظه شناسایی کرد و تشکیل تیم‌های واکنش سریع برای بررسی و راستی‌آزمایی اخبار نیز مانع از گسترش اخبار جعلی می‌شود.

اسدزاده با بیان اینکه جنگ روانی زمانی موفق می‌شود که فضای یاس و انفعال را گسترش دهد، گفت: تولید محتوای متقن، امیدآفرین و مبتنی بر واقعیت‌های ملی، توطئه دشمن را بی‌اثر می‌کند و استفاده از روایت‌های داستانی، اینفوگرافیک‌های جذاب و کلیپ‌های مهیج از دستاوردهای کشور، روحیه مقاومت را تقویت می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: آموزش سواد رسانه‌ای به مردم و تشویق آنان به اشتراک‌گذاری محتوای صحیح، یک سپر دفاعی قدرتمند ایجاد می‌کند و تشکیل شبکه‌های مردمی مبارزه با شایعات و استفاده از ظرفیت اینفلوئنسرهای متعهد می‌تواند ابعاد گسترده‌تری از جامعه را تحت پوشش قرار دهد.

وی با تاکید بر این‌که نباید فقط در موضع انفعالی باقی ماند، اظهار کرد: فضای مجازی امکان پاسخ سریع و تهاجمی به تبلیغات دشمن را فراهم کرده و با افشای اهداف پشت پرده اخبار کذب و انتشار مستندات قوی، می‌توان ذهنیت عمومی را تغییر داد.

این مدرس دانشگاه گفت: فضای مجازی اگرچه ابزار دشمن برای جنگ روانی است، اما با مدیریت هوشمند، تولید محتوای اثرگذار و بسیج مردمی می‌توان آن را به سلاحی قدرتمند برای خنثی‌سازی تهدیدات تبدیل کرد و کلید موفقیت در این عرصه، سرعت عمل، خلاقیت و مشارکت جمعی است.

رسانه‌های جدید به پروپاگاندای رایانشی مشغول هستند

محمدرضا عزیزپور مدرس و فعال رسانه در گفت‌وگو با ایرنا، اظهار کرد: نقش فضای مجازی در زندگی روزمره و همه شئون آن شامل خصوصی و اجتماعی بسیار زیاد و مهم است، به خصوص که در فضای جدید، رسانه‌های رسمی و شناخته شده جای خود را به رسانه‌های غیر رسمی و فضای مجازی داده‌اند.

وی افزود: عملیات روانی و ارتباطات سیاسی در اکثر کشورها به شدت مورد توجه سیاستمداران و بازیگران اصلی مرتبط با افکار عمومی قرار گرفته است و متاسفانه بسیاری از سلطه گران ارتباطی با سو استفاده از نقش سرگرم کننده و عادی فضای مجازی که در مقایسه با رسانه‌های سنتی از قدرت نفوذ بیشتری در میان توده‌های مردم برخوردار است و پنهان کردن اهداف اصلی خود با منحرف کردن و سوق دادن عوام به سوی مسیرهای بیراهه در این آشفته بازار پیام، افکار عمومی را فریب می‌دهند.

وی ادامه داد: ویژگی خاص رسانه‌های جدید در مقایسه با رسانه‌های سنتی، قدرت نفوذ بالا و گسترش بیشتر آن‌ها توسط مخاطبان عام است که در حجم وسیع با انتقال پیام‌های متنوع سیاسی، اجتماعی و سرگرمی بدون هیچ گونه ممیزی به امر پروپاگاندای رایانشی مشغول هستند.

عزیزپور گفت: منظور از پروپاگاندای رایانشی، دستکاری افکار عمومی به کمک شبکه‌های اجتماعی در جهت سوق دادن مخاطبان به سوی اهداف خاص سیاسی با اخبار جعلی و دروغ است که مخاطبان در چنین وضعیتی می‌توانند با شناخت دقیق از نقاط ضعف و قوت شبکه‌های اجتماعی و تحلیل دقیق کارکردهای سیاسی و روانی آن‌ها و کاربست راهبردهای مناسب و افزایش سواد رسانه‌ای خود، سپر محکمی از تاثیرات اجتماعی نامطلوب آن‌ها در خود ایجاد کنند.

وی با بیان این‌که هرچقدر شناخت، کامل تر و دقیق تر باشد، سلطه گران ارتباطی، کمتر قادر به بازی دادن افکار عمومی خواهند شد، افزود: مهم ترین موضوع در این ارتباط، شناسایی نیات و اهداف سخن پراکنی و آگاهی از عملیات روانی کسانی است که در صدد سو استفاده از شرایط روحی و روانی مخاطبان و اقشار مختلف مردم هستند.

وی ادامه داد: ساده انگاری، بی توجهی به نیات اداره کنندگان شبکه‌های اجتماعی خارجی برای ایجاد شکاف، نفاق و چند دستگی، منزه کردن خود و ایجاد بی اعتمادی به سکوها و پلتفرم‌های داخلی، فعال کردن شکاف‌های غیرفعال قومی، زبانی، طبقاتی و جنسیتی، از بین بردن خودباوری ملی و نیاز به خارج به جای اتکا به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های داخلی از جمله تاکتیک‌های پرکاربرد در شبکه‌های اجتماعی است که هدف آن‌ها ضربه زدن به اقتدار علمی و دفاعی کشور است.

این پژوهشگر تاکید کرد: سیاست گذاری ارتباطی و اقناعی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی موضوع بسیار مهمی است که نباید به سادگی از کنار آن گذشت.

بامداد روز جمعه ۲۳ خردادماه، با آغاز حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به تهران و تعدادی از شهرهای ایران، شماری از فرماندهان نظامی، دانشمندان و مردم غیرنظامی به شهادت رسیدند.

ایالات متحده آمریکا بامداد روز یکشنبه (یکم تیرماه) با تجاوز به سه سایت هسته‌ای فردو، نطنز و اصفهان، به جنگ نتانیاهو علیه ایران پیوست. در پی این اقدام، سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه با صدور پیامی تاکید کرد: بر اساس منشور سازمان ملل متحد و مفاد آن که اجازه پاسخ مشروع در چارچوب دفاع از خود را می‌دهد، ایران تمامی گزینه‌ها را برای دفاع از حاکمیت، منافع و مردم خود محفوظ می‌دارد.

در پی عملیات موفق و غرورآفرین بشارت فتح در بامداد سه شنبه سوم تیرماه، رژیم جنایتکار صهیونیستی پس از ۱۱ روز حمله وحشیانه به کشورمان، تسلیم و مجبور به پذیرش آتش بس شد.