بحران تخم‌مرغ کلید خورد؛ ضرر روزانه 140 میلیارد تومانی!
روزانه چهار هزار و 500 تن تخم‌مرغ تولید می‌شود که مرغ‌داران به‌طور میانگین 30 هزار تومان به‌ازای هر کیلو ضرر مالی پرداخت می‌کنند
تریبون اقتصاد_ بازار تخم‌مرغ ایران، این روزها توامان با چند دست‌وپنجه نرم می‌کند. تولید افسارگسیخته و بسیار فراتر از نیاز بازار داخلی، کاهش چشمگیر ظرفیت‌های صادراتی و کاهش فصلی تقاضا، منجر به سقوط آزاد قیمت‌ها شده است.
به گزارش تجارت نیوز، قیمت هر کیلو تخم‌مرغ اکنون نه‌تنها از نرخ مصوب سال گذشته پایین‌تر است، بلکه هزینه‌های تولید را هم پوشش نمی‌دهد و روزانه زیان هنگفتی را به مرغ‌داران تحمیل می‌کند. فعالان این صنعت با اشاره به عواقب وخیم این وضعیت، از جمله خطر ورشکستگی گسترده و تهدید امنیت تولید در ماه‌های آتی، خواستار مداخله فوری و اقدامات عملی برای مدیریت بحران شده‌اند.
سیدفرزاد طلاکش، دبیرکل فدارسیون طیور ایران، درباره وضعیت فعلی صنعت تخم‌مرغ کشور توضیح داد: نکته اصلی و قابل توجه در برنامه تدوین‌شده برای سال ۱۴۰۳ این است که میزان جوجه‌ریزی پیش‌بینی‌شده هم برای مرغ مادر تخم‌گذار و هم برای مرغ‌های تخم‌گذار تولیدکننده تخم‌مرغ، شامل یک افزایش بدون برنامه نسبت به سال ۱۴۰۲ است. علاوه براین، از مقداری که مصوب شده بین ۲۵ تا ۲۷ درصد بیشتر جوجه‌ریزی اتفاق افتاده است.
وی ادامه داد: اتحادیه مرکزی مرغ تخم‌گذار میهن مسئولیت کنترل تولید تخم‌مرغ، کنترل میزان جوجه‌ریزی و مدیریت صادرات را بر عهده داشت. متاسفانه هم وزارت کشاورزی به‌عنوان نهاد بالادستی و هم اتحادیه مرغ‌تخم‌گذار میهن مسئولیت خود را به‌درستی انجام نداده‌اند.
این فعال صنفی درباره میزان مازاد جوجه‌ریزی عنوان کرد: در حال حاضر، در جوجه‌ریزی مرغ مادر تخم‌گذار بیش از ۵۰ درصد و در جوجه‌ریزی مرغ تخم‌گذار بین ۲۵ تا ۲۷ درصد مازاد تولید وجود دارد.
افت صادرات زیر سایه مدیریت نادرست اتفاق افتاد
دبیرکل فدارسیون طیور ایران درباره نابهسامانی وضعیت صادرات تصریح کرد: در بحث صادرات هم نابهسامانی حاکم است. زیرا برنامه‌ای که برای صادرات در سال ۱۴۰۴ پیش‌بینی شده بود، به نتیجه نرسید و صادرات با افت شدیدی مواجه شده است.
او اضافه کرد: بزرگ‌ترین بازار صادراتی ایران عراق است که بیش از ۶۵ درصد تخم‌مرغ صادراتی ایران به عراق فرستاده می‌شود. بین ۲۷ تا ۲۹ درصد به افغانستان و بین 0.5 تا یک درصد تخم‌مرغ‌های تولید داخل هم به بعضی از کشورهای حاشیه خلیج فارس صادر می‌شوند.
این فعال صنفی درباره دلیل کاهش صادرات به عراق گفت: بعضی از این دلایل سیاسی هستند، اما مهم‌ترین دلیل کاهش صادرات به عراق، خودکفایی این کشور در تولید تخم‌مرغ است.
مازاد تولید تخم‌مرغ روزانه بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ تن است
طلاکش درباره تأثیر تعطیلات و فصل تابستان بر کاهش مصرف تخم‌مرغ توضیح داد: با نزدیک شدن به فصل تابستان، مصرف تخم‌مرغ به دلیل گرمای هوا و حتی تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها کاهش می‌یابد. علاوه بر این، مصرف کارخانه‌های صنایع غذایی هم به دلیل کاهش مصرف تخم‌مرغ در فصل تابستان و مشکلات تأمین بعضی مواد اولیه نظیر شکر، روغن و … کاهش پیدا می‌کند.
او ادامه داد: این وضعیت باعث شده که روزانه به‌طور میانگین مازاد تولید تخم‌مرغ به ۷۰۰ تا ۸۰۰ تن برسد. به علت تولید مازاد تخم‌مرغ، قیمت این محصول حتی از قیمت مصوب سال گذشته که ۵۷ هزار تومان بود، بین ۲۷ هزار تا ۳۰ هزار تومان به‌فروش برسد.
دبیرکل فدارسیون طیور ایران درباره اقدام انجام‌شده برای کنترل این شرایط تشریح کرد: از طرف فدارسیون طیور ایران نامه‌ای به وزیر کشاورزی نوشته شده و در این نامه درخواست شده که یک ستاد بحران تشکیل شود. در این ستاد بحران باید تصمیمات جدی و آنی برای کنترل این وضعیت گرفته شود تا مرغ‌داران دچار آسیب‌های غیرقابل جبران نشوند.
او تأکید کرد که اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، قطعا مشکلات زیادی در نیمه دوم سال ایجاد می‌شود.
مرغ گوشتی زیر قیمت تمام‌شده تولید به فروش می‌رسد
طلاکش درباره تأثیر صدور مجوزهای بی‌رویه و قیمت‌گذاری دستوری بر وضعیت فعلی این صنعت عنوان کرد: این موارد شاید در روند کلی این صنعت تأثیر گذاشته باشند، اما مشکل امروز صنعت تخم‌مرغ به دلیل موارد یاد‌شده نیست. علاوه بر تخم‌مرغ، درحال حاضر در بحث تولید و فروش مرغ گوشتی هم مشکلاتی وجود دارد.
او ادامه داد: به طور مثال، در حال حاضر قیمت تمام‌شده تولید مرغ گوشتی بالای ۷۰ هزار تومان است، اما اکنون مرغ‌داران در خوزستان مرغ زنده خود را با قیمت ۴۸ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به فروش می‌رسانند. در استانهای شمالی هم که وضعیت تا حدی بهتر از استانهای جنوبی است، مرغ زنده را با قیمت ۵۵ هزار تومان به فروش می‌رسانند.
او تأکید کرد که اگر این شرایط ادامه پیدا کند، در هفته‌های آینده بازار مرغ گوشتی هم با مشکل مواجه می‌شود.
دبیرکل فدارسیون طیور ایران درباره اقدامات دولت برای کنترل بازار گفت: در ۱۰ روز گذشته در وزارت کشاورزی سه جلسه ستاد هماهنگی امنیت غذایی تشکیل شده ولی هنوز اقدام مؤثری برای رفع این چالش انجام نشده است.
مرغ‌داران بزرگ هم به‌دلیل شرایط ایجاد شده توان تأمین دان مرغ را ندارند
طلاکش در پاسخ به این پرسش که آیا به دلیل شرایط فعلی این صنعت احتمال خروج تولیدکنندگان از چرخه تولید وجود دارد؟ اظهار کرد: این احتمال وجود دارد. چراکه حتی مرغ‌داران بزرگ هم به‌دلیل شرایط ایجاد شده توان تأمین دان مرغ را ندارند. در چنین شرایطی، مرغ‌داران خرد هم مرغ‌هایی که در بهترین شرایط برای تولید قرار دارند را حذف می‌کنند.
وی اضافه کرد: در حال حاضر مشکل کشتارگاه هم وجود دارد. زیرا کشتارگاه‌ها مشغول کشتار مرغ گوشتی هستند و کشتارگاه تخصصی هم برای مرغ تخم‌گذار نیست، بنابراین تولیدکنندگان توان ادامه دادن ندارند.
ضرر ۱۴۰ میلیارد تومانی صنعت مرغ تخم‌گذار زنگ خطر این صنعت را به صدا درآورد
این فعال صنفی درباره میزان ضرر و زیان روزانه صنعت مرغ‌تخم‌گذار تشریح کرد: روزانه ۴۵۰۰ تن تولید تخم‌مرغ تولید می‌شود که مرغ‌داران به‌طور میانگین ۳۰ هزار تومان به‌ازای هر کیلو ضرر مالی پرداخت می‌کنند. بنابراین، این صنعت با یک ضرر ۱۴۰ میلیارد تومانی در هر روز مواجه است.
مرغ مازاد بالای سن تولید یا نزدیک به پایان دوره، از چرخه تولید حذف شوند / باید جلوی جوجه‌ریزی مجدد گرفته شود
این فعال صنفی برای کنترل این وضعیت پیشنهاد داد: بهترین راهکار این است که مرغ مازاد بالای سن تولید یا نزدیک به پایان دوره، از چرخه تولید حذف شوند. با توجه به اینکه ظرفیت کشتارگاه محیا نیست، دستگاه‌های ذی‌ربط باید شرایط را مدیریت کنند تا تبعات بیرونی و زیست محیطی نداشته باشد.
وی تاکید کرد: چنین مرغ‌هایی باید حذف شوند. حتی اگر شرایط فراهم نبود، باید به پودر گوشت تبدیل شوند و در خوراک‌مرغ استفاده شوند.
او افزود: علاوه بر این، صنایع پودر تخم‌مرغ و مایع پاستوریزه منجمد در ایران فعالیت می‌کنند که می‌توان تخم‌مرغ‌های مازاد را در اختیار این صنایع قرار داد تا به محصول تبدیل شوند. همچنین دولت می‌تواند توسط پیشتیبانی امور دام، نهاده اعتباری در اختیار مرغ‌داران قرار دهد تا آنها از این بحران عبور کنند.
دبیرکل فدارسیون طیور ایران تاکید کرد که باید جلوی جوجه‌ریزی مجدد گرفته شود.
براساس این گزارش، وضعیت بحرانی بازار تخم‌مرغ نشان می‌دهد که سیاست‌گذاری‌های تولید و بازار نیازمند بازنگری جدی است. در کوتاه‌مدت اجرای راهکارهایی مانند حذف مرغ‌های مازاد، استفاده از ظرفیت صنایع تبدیلی و ارائه تسهیلات حمایتی به مرغ‌داران می‌تواند از شدت بحران بکاهد.
در بلندمدت، جلوگیری از تکرار چنین وضعیتی مستلزم برنامه‌ریزی دقیق مبتنی بر نیاز واقعی بازار، مدیریت کارآمد جوجه‌ریزی و توسعه پایدار صادرات است. عدم توجه به این موارد، صنعت طیور کشور را همچنان در معرض نوسانات شدید و بحران‌های دوره‌ای قرار می‌دهد..
