مسکن ۲۵ متری؛ سقفی برای مردم یا نانی در روغن کلاهبرداران

تریبون اقتصاد - سال گذشته واژه جدیدی به فرهنگ واژگان فارسی در حوزه مسکن اضافه شد. میکروآپارتمان یا مسکن 25 متری. البته پس از قبرخوابی و پشت‌بام‌خوابی این واژه حداقل از بار معنایی منفی کمتری برخوردار بود. ابداع این واژه خبر از وضعیت ویژه بازار مسکن در کشور داشته و در حالی توسط یک مجموعه گمنام فعال در بخش تعاون و عمران مطرح شد که مسئولان وقت بی‌توجه به افزایش نجومی قیمت زمین و مسکن و رهن و اجاره، بازار مسکن را به حال خود رها کرده و در نهایت برای رفع مسئولیت و توجیه ترک فعل خود، گرانی مسکن را به گردن مشاوران املاک یا پلتفرم های موبایلی انداختند.

ایده ساخت مسکن 25 متری از کجا آمد؟

موضوع مسکن 25 متری دقیقا شهریورماه سال قبل توسط یک اتحادیه که رزومه مشخصی در ساخت مسکن نداشت مطرح شد. طبق گفته یکی از مدیران این اتحادیه قرار بود در زمینی به مساحت ۱۱ هزار متر مربع، واقع در یکی از مناطق جنوبی تهران حدود هزار و ۸۰۰ واحد با مساحت ۲۵ تا ۳۵ متر ساخته می‌شود. این شخص در اولین مصاحبه خود با رسانه‌ها از موافقت مدیریت شهری منطقه ۱۹ با این طرح خبرداد و گفت: شهرداری منطقه نگاه واقع‌بینانه و مثبتی به این طرح دارد؛ چرا که دیدگاه ما نسبت به احداث این میکرو آپارتمان‌ها ایجاد بستر تشکیل خانواده برای جوانان و افزایش جمعیت در راستای سیاست‌های کلی نظام است! او در ادامه اعلام کرده بود: در مرحله بعد که زوجین صاحب فرزند می‌شوند اجرای پروژه‌ای با واحدهای ۳۵ تا ۴۵ متر دوخوابه پیش‌بینی شده است.

این خبر در حالی مطرح شد که طبق استانداردهای نظام مهندسی و شهرسازی متراژ مناسب خانه برای یک زوج جوان حداقل ۴۰ متر بعنوان یک سوئیت نقلی است. اما در کشور ما و با توجه به فرهنگ حاکم بر بخش مسکن خانواده، هم حداقل متراژ را بالاتر از ۴۰ متر و 50 یا 60 متر در نظر می‌گیرند. حداقل فضای لازم برای زندگی یک زوج با یک فرزند نیز ۷۵ متر مربع باشد. بعد از انتشار این خبر شهردار منطقه 19، شهرداری تهران، مدیر کل راه و شهرسازی، مسئولان نظام مهندسی و حتی انجمن انبوه سازان نیز به این خبر واکنش تندی نشان داده و آن را از پایه بی‌اساس دانسته و اعلام کردند کرامت و فرهنگ خانواده و فرزندآوری را نمی‌توان با میکروآپارتمان از جنس کوچکتر از سوییت حفظ کرد.

ماجرا تا آنجا پیش رفت که برخی با اشاره به آسیب‌های جامعه شناسی و روانشناختی این مدل مسکن به این نکته اشاره کردند که ابداع چنین راهکار غلطی تنها وتنها به دلیل بی توجهی دولت به بخش مسکن و نیاز تلنبار شده سالهای گذشته بوده و مراجعی از این نظیر با سوء‌استفاده از فضای حاکم بر این بخش به سودجویی از نیاز و ضعف خرید مسکن در اقشار ضعیف می پردازند. با ‌گذشت چند ماه از اعلام خبر نخست و پس از برخورد جدی و شدید الحن مسئولان با این اتحادیه، تب اخبار مرتبط با مسکن 25 متری فروکش کرده و به آرشیو رسانه‌ها رسید.

چرا طرح مسکن 25 متری دوباره روی زبان افتاد؟

قیمت مسکن همچنان در حال افزایش است. چند روز پیش و درست یکسال پس از انتشار اولین اخبار درباره ساخت مسکن 25 متری، همزمان با آغاز به کار دولت چهاردهم برای بار دوم خبر آغاز ساخت مسکن 25 متری در منطقه‌ای از استان البرز توسط همان اتحادیه مطرح شد. این‌بار اما خبر مربوط به کلنگ زنی و آغاز ساخت آن بود.

شنبه 10 شهریور 1403 در ماهدشت کرج، طی مراسمی کلنگ ساخت سه‌هزار و 300 واحد 25 متری به زمین زده شد. این در حالی بود که مدیرکل راه و شهرسازی استان البرز محمدرضا صابری با یادآوری مخالفت شدید وزارتخانه و اداره‌کل راه و شهرسازی استان البرز پیش از این نیز قاطع مطرح شده است، گفت: هیچ گونه مجوزی از سوی این وزارتخانه و اداره کل راه و شهرسازی برای ساخت مسکن‌هایی با متراژ 25 مترمربع در هیچ برهه زمانی صادر نشده و از این پس نیز صادر نخواهد شد.

محمدرضا صابری با بیان این‌که تعریف چنین پروژه‌ای خارج از ضوابط و چارچوب قانون و اهداف وزارت راه و شهرسازی است، ‌اضافه کرد: در ساخت مسکن حفظ کرامت انسانی مردم به‌صورت ویژه مدنظر قرار دارد و تحت هیچ شرایطی از این رویکرد عقب‌نشینی نخواهیم کرد. در پاسخ به این اظهار نظر دولتی باز هم مدیر همان اتحادیه با ارتباط تلفنی با یکی از برنامه‌های تلویزیونی دقیقا همان دفاعیه سال قبل را ارائه داده و گفت این طرح ارتباطی به وزارت راه و شهرسازی نداشته و اصولا مسکن نیست که این وزارتخانه بخواهد در ساخت آن دخالت داشته باشد.

با این اظهارات باز هم همان دور تکذیب و دفاع آغاز و احتمالا تا مدتی دیگر ادامه خواهد داشت و مدتی این اتحادیه و فرد مسئول آن در صدر اخبار خواهند ماند. اما این که آیا در این مدت متقاضیانی وجود خواهند داشت که به این اتحادیه و طرح‌های عجیب آن اعتماد کرده و تمام دارایی خود را با امید به خانه‌دار شدن به آنها بسپارند یا نه همچنان موضوعی است که هیچکس تاکنون درباره آن اظهار نظری نکرده است.