آیا رئیس بانک مرکزی قربانی بعدی پرداخت وام میلیاردی است؟

تریبون اقتصاد – زمان برای محمدرضا فرزین روی دور تند حرکت می‌کند. هنوز معلوم نیست او رییس بانک مرکزی باقی می‌ماند یا قربانی بعدی غائله وام‌های میلیاردی مدیران دولت سیزدهم خواهد بود.

به گزارش تریبون اقتصاد؛ همه چیز از دو، سه هفته قبل شروع شد. مجید عشقی مدیرعامل بورس بابت دریافت وام 2.7 میلیاردی زیر فشار افکار عمومی ناچار شد استعفا بدهد. رییس‌کل بانک مرکزی هم قرار بود برای ادای توضیحات به مجلس برود و پاسخگوی سوال نمایندگان درباره پرداخت وام به کارمندان و مدیران بانکی باشد اما سفر عراق پیش آمد و همراه مسعود پزشکیان به اقلیم کردستان رفت. تا آن روز نشانه‌هایی مبنی بر تمایل تیم اقتصادی جدید پاستور به ابقای فرزین وجود داشت و حتی یک روزنامه همسو با دولت گزارشی تمجیدآمیز درباره توفیق بانک مرکزی در مهار تورم و کنترل نرخ ارز منتشر کرد اما ناگهان شایعه‌ای پخش شد که می‌گفت محمدرضا فرزین وام پنج میلیاردی گرفته است. کاروان ریاست‌جمهوری بالغ بر 24 ساعت است که از عراق برگشته اما تا الان کسی آن شایعه را نه تایید کرده و نه تکذیب.

شایعه وام پنج میلیاردی فرزین از کجا آمد؟

شایعه علیه رییس کل بانک مرکزی در برخی کانال‌ها و صفحات توییتری منتشر شد. آن هم دقیقا وقتی محمدرضا فرزین همراه کاروان رئیس‌جمهوری به عراق سفر کرده بود.

شایعه می‌گوید محمدرضا فرزین در دوره مدیریت خود بر بانک مرکزی وام قرض‌الحسنه پنج میلیارد تومانی گرفته است اما سند و مدرکی برای این ادعا ارائه نداده‌اند. محتمل است کسانی خواسته باشند روی موج حاصل از ماجرای وام میلیاردی مدیران بورس سوار شوند.

چه کسی باید به موضوع واکنش نشان می‌داد؟ هنگام انتشار شایعه، فرزین همراه مسعود پزشکیان در سفر بود. رئیس‌کل بانک مرکزی برخلاف عبدالناصر همتی، میانه خوبی با حضور در شبکه‌های اجتماعی ندارد. پس خبرگزاری فارس جلو افتاد و در گزارشی نوشت: بانک مرکزی سه روز پیش تلویحاً وام قرض‌الحسنه پنج میلیاردی را رد کرده اما باتوجه‌به سفر فرزین به عراق همراه رئیس‌جمهور و وزیر اقتصاد، وعده داده شد به‌محض دسترسی به وی موضوع پیگیری و به‌صورت شفاف پاسخ در اختیار این خبرگزاری قرار گیرد تا به اطلاع عموم برسد.

فارس سعی کرده بی‌طرفانه عمل کند و در انتهای خبر اضافه کرده: با وجود پیگیری‌ها و با گذشت حدود سه روز از این موضوع، بانک مرکزی پاسخی در این خصوص ارائه نکرده است؛ بنابراین موضوع همچنان مبهم و در حد گفت‌وگو‌های مجازی باقی‌مانده است.

شانس بالای ابقا فرزین در بانک مرکزی

محمدرضا فرزین، دی ماه 1401 از سوی دولت سیدابراهیم رییسی به‌عنوان رییس کل بانک مرکزی انتخاب شد. در دوره مدیریت او، وقایع و رخدادهای متعدد سیاسی و نظامی باعث شد رکورد تاریخی قیمت دلار چند مرتبه جابه‌جا شود.

دلار اوایل امسال قله 64 هزار و 700 تومان را به چشم دید ولی روی‌هم رفته محمدرضا فرزین را باید مدیری خوش‌شانس بدانیم چون به خاطر یکپارچه بودن حاکمیت، هرگز تحت فشار قرار نگرفت و اغلب رفتاری همدلانه نصیبش شد.

انتخابات ریاست‌جمهوری 1403 و بیرون آمدن نام مسعود پزشکیان از صندوق رای، دوباره مناسبات سیاسی کشور را به هم زد. حالا دولت جدیدی روی کار آمده و طبیعی است که مدیرانش بخواهند نفرات همسو با خود را روی کار بیاورند. تغییرات طبق روال در حال انجام است اما وقتی درباره بانک مرکزی حرف می‌زنیم کمتر کسی می‌تواند تنها با تکیه بر حدس و گمان پیش‌بینی دقیقی ارائه دهد.

عبدالناصر همتی، هفته گذشته در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره ابقا محمدرضا فرزین گفت: «الان که آقای فرزین هستند و  کارشان را هم انجام می‌دهند.» وزیر اقتصاد دولت جدید، دنبال حذف رانت ارز نیمایی و نزدیک کردن آن به نرخ بازار آزاد است. همراهی فرزین با سیاست‌های اقتصادی دولت جدید آنها را در یک تیم قرار می‌دهد.

محمدرضا فرزین در سفر عراق همراه کاروان دولت بود و همین مسئله احتمال ابقایش در ساختمان بلوار میرداماد را تقویت کرد. رسانه‌ها جایگاه خودشان را دارند. دنیای اقتصاد بیستم شهریور در گزارشی با تیتر «روزهای خوب بازارساز ارزی» به تعریف و تمجید از کارنامه فرزین و بانک مرکزی پرداخته است.

در بخشی از این گزارش می‌خوانیم: بررسی‌ها نشان می‌دهد تیم مدیریتی حال حاضر بانک‌مرکزی اقبال خوبی در کنترل نوسانات بازار ارز دارد. نمودار قیمت دلار بازار آزاد در ماه‌های سپری شده از سال جاری و حتی در بازار سال گذشته نشان‌ می‌دهد که عمده نوسانات قیمتی شدید پس از مدتی جبران شده و آرامش به بازار بازگشته است.»

محمدرضا فرزین روی کاغذ هم کارنامه‌ای قابل قبول دارد چون بخشی از افتخار مهار تورم در کف کانال 30 درصد را به نام او نوشته‌اند.

محمدرضا فرزین در بانک مرکزی می‌ماند یا می‌رود؟

قرار بود پس از پایان سفر عراق که برای دولت مسعود پزشکیان حائز اهمیت است، محمدرضا فرزین توسط نمایندگان به مجلس دعوت شود تا درباره وام کارمندان و مدیران بانکی توضیح دهد. اگر اوضاع عادی بود تا الان باید حاشیه‌های آن داستان را به دست فراموشی می‌سپردیم ولی...

شایعه دریافت وام پنج میلیاردی محمدرضا فرزین دقیقا همان روزها دست‌به‌دست شد تا شاید سرنوشتی مشابه مجید عشقی در انتظار رییس‌کل بانک مرکزی باشد. این مرتبه اما سند و مدرکی وجود ندارد یا تا الان در دسترس عموم قرار نگرفته است.

محمدرضا فرزین و مصطفی قمری‌وفا مدیر اداره روابط عمومی بانک مرکزی که در توییتر فعالیت مستمر دارد، هنوز به ماجرا واکنش نشان نداده‌اند. حتی حاضر نیستند با انتشار تکذیبیه ماجرا خاتمه دهند.

محمدرضا فرزین مخالفانی هم دارد. به عقیده آنها رییس‌کل بانک مرکزی باید بابت مسائلی مثل ارزپاشی در دوران محدودیت خزانه، تورم بالا، ارائه آمارهای مبالغه‌‌آمیز درباره رشد اقتصادی، آزاد نشدن منابع بلوکه شده کشور، افزایش مطالبات ارزی و ریالی از دولت، شکست در اصلاح نظام بانکی و حتی انتصاب‌های پرابهام مورد شماتت قرار بگیرد.

محمدرضا فرزین،‌ 20 شهریور در همایش بانکداری اسلامی به‌عنوان رئیس‌کل بانک مرکزی سخنرانی کرد. عبدالناصر همتی در جریان همان همایش پس از سه سال و نیم در قامت وزیر اقتصاد به ساختمان بانک مرکزی برگشت و با اینکه چند مرتبه کنایه‌‌‌هایی سیاسی متوجه دولت قبل کرد، با تاکید زیاد محمدرضا فرزین را استثنا قرار داد.

شانس ابقای محمدرضا فرزین 59 ساله در ساختمان شیشه‌ای میرداماد زیاد است مگر اینکه اینکه اطلاعاتی تازه از شایعه دریافت وام پنج میلیاردی منتشر شود و بفهمیم ارزش آن ماجرا فراتر از تلاش مذبوحانه مخالفان برای توطئه علیه رییس‌کل بانک مرکزی بوده.