برای حفظ سلامت روان سالمندان در شرایط بحرانی چه کنیم؟

تریبون اقتصاد_ یک روانشناس بیان کرد: تقویت روابط مثبت، ایجاد حس آرامش و امنیت، دیدار منظم، حضور دلسوزانه و همدلی، انجام نیایش و تقویت معنویت، مشارکت اجتماعی، استفاده از رویکردهای هیجان مدار و مسئله مدار، مشارکت دادن سالمندان در تصمیم گیری‌ها، از نکات مهم در مراقبت از سلامت روان سالمندان در شرایط بحران است.

 

به گزارش ایسنا، عاطفه عربی، روانشناس و پژوهشگر حوزه سلامت روان در چهارمین نشست از سلسله نشست‌های افزایش آگاهی جمعی در شرایط بحران با عنوان «حمایت های روانشناختی از سالمندان در شرایط بحرانی» که شامگاه ۹ تیر به همت جهاد دانشگاهی برگزار شد، گفت: بحران نوعی پاسخ به وقایع خطر آفرین و خطرزای یک حادثه است که فرد به صورت شرایط دردناک تجربه می‌کند و می‌تواند از چند ساعت تا چند هفته به درازا بیانجامد و منجر به استرس شود؛ در شرایطی که فرد احساس کند منابع یا زمانش برای مقابله کافی نیست از ابعاد شناختی، عاطفی، جسمانی، رفتاری دچار تنش می‌شود.

 

وی با اشاره به ابعاد واکنش‌های روانشناختی در شرایط بحران ادامه داد: اثرات عاطفی شامل؛ شوک، ناباروری، کرختی روانشناختی، تحریک، خشم، پایین آمدن آستانه تحمل و وحشت، اثرات روانشناختی از جمله، اختلال در تمرکز، کاهش توانایی و عملکرد فردی، انزوا و خودمحوری؛ و در اثرات جسمانی به صورت، خستگی، تحلیل رفتن، بیماری‌های مزمن، پنیک، تعریق و بی خوابی بروز پیدا می‌کند.

 

عربی افزود: وجود یا عدم وجود بحران را می‌توان بر اساس حضور یا عدم حضور عناصری از جمله؛ وجود یک واقعه استرس زا یا استرس طولانی، تجربه پریشانی یا وضعیت ناگوار، وجود فقدان، احساس غیر قابل مهار بودن شرایط، بهم ریختگی تغییر روال عادی، وجود ابهام و تردید نسبت به آینده، ناراحتی و پریشانی طولانی مدت تشخیص داد.

 

این روانشناس با بیان اینکه سالمندان با توجه به شرایط جسمانی روانشناختی جزء گروه‌های حساس و آسیب‌پذیر هستند، گفت: سازمان جهانی بهداشت سالمندان را به سه گروه؛ سالمند ۶٠ _٧۴ سال، سالمند ٧۵ _٩٠ سال، سالمند ٩٠ سال به بالا تقسیم می‌کند. در نتیجه چگونگی تجربه بحران، در معرض آسیب بودن، ارتباط با قربانیان، تجارب قبلی حادثه، سطح رشدی و سن بر شدت آسیب پذیری تأثیر گذار است.

 

وی تصریح کرد: خرد، تجربه، کاهش تدریجی توانایی‌های شناختی، کاهش توانمندی‌های جسمانی، افزایش حساسیت عاطفی، کاهش استقلال، تجربه سوگ از دست دادن شغل، دوران آشیانه خالی، کمبود ویتامین، کمبود تحرک، انرژی پایین و افزایش وابستگی از ویژگی‌های روانشناختی و نیازهای جسمانی سالمندان است.

 

این روانشناس تأکید کرد: اضطراب و ترس مزمن، اختلال استرس پس از سانحه، پرخاشگری و انزوای اجتماعی، تغییر در سبک زندگی و ارزش‌ها، مشکلات شناختی، عاطفی و رفتاری از تأثیرات روانی جنگ بر سالمندان است؛ سالمندان به دلیل تاثیرات جنگ ایران و عراق، در شرایط امروز می‌توانند با علائمی چون اختلال استرس پس از سانحه، سندروم قلب سرباز، برگشت شرایط ناگوار و تاب آوری مواجه شوند؛ از طرفی توقف جنگ و بحران منطقه خاکستری جنگ یک وضعیت پیچیده روانی و اجتماعی است که نه جنگ تمام شده و نه صلح پایدار است که تأثیرات عمیقی دارد، لذا ذهن و بدن سالمندان پس از تحمل استرس جنگ تحمیلی ۱۲ روزه برای آرام شدن نیاز دارد دوباره به حالت تعادل و امن برگردد.

 

وی در پایان با بیان اینکه در ایران، سالمندی به عنوان مرحله‌ای از بلوغ فکری و معنوی شناخته می‌شود و سالمندان منبع برکت و رهبری در نظر گرفته می‌شوند و جایگاه ویژه‌ای دارند، تاکید کرد: ارائه حمایت‌های روانی و اجتماعی با هدف کاهش آسیب و افزایش آرامش سالمندان با رعایت اصولی از جمله تقویت روابط مثبت، ایجاد حس آرامش و امنیت، دیدار منظم، حضور دلسوزانه، همدلی، انجام نیایش و تقویت معنویت، مشارکت اجتماعی، استفاده از رویکردهای هیجان مدار و مسئله مدار، مشارکت دادن سالمندان در تصمیم گیری‌ها، تکریم و احترام به سالمندان امکان پذیر است و می‌تواند در جهت حفظ شأن و کرامت انسانی افراد سالمند کمک شایانی کند.