افزایش ۵۰ تا ۷۰ درصدی شهریه مدارس غیردولتی؛ شایعه یا واقعیت؟

رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی از مدیریت شهریه مدارس غیراتفاعی خبر داد
تریبون اقتصاد_این روزها بحث شهریه مدارس غیردولتی داغ است برخی مدارس عددهایی را اعلام کردهاند که افزایش ۵۰ تا ۷۰ درصدی شریه را نشان میدهد.حالا خانوادهها میگویند نه تنها شهریه بالاست بلکه دقیقاً مشخص نیست که این ارقام برای چه چیزی هزینه میشود.
به گزارش فارس، در سالهای گذشته نیز هزینههای غیرشفاف برخی مدارس منجر به جریمه و بازگرداندن شهریه شده بود.به سراغ احمد محمودزاده معاون وزیر آموزشوپرورش و رئیس مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکتهای مردمی رفتیم تا درباره وضعیت شهریه مدارس غیردولتی گفتوگو کنیم.
سازوکار شهریه را برای سال تحصیلی جدید برای ما تشریح کنید
خیلی از افرادی که فرزندانشان در مدرسه غیردولتی درس میخوانند معتقدند نمیدانند اساساً مکانیزم و پارامتر تعیین شهریه مدارس چیست و همچنین گلایه دارند که رضایت خانوادهها از خدمات آموزشی و پرورشی ارائه شده در مدرسه و نظرات آنها در تعیین شهریه ملاک نیست.بحث الگوی تعیین شهریه بر اساس ماده ۱۵ قانون تأسیس مدارس غیردولتی است
این الگو همه ساله بر اساس آیتمهای مربوط به ماده ۱۵ تنظیم و با تأیید وزیر آموزشوپرورش به استان ابلاغ میشود.خوشبختانه امسال این فرایند را تا حدودی تسریع کردیم یعنی قبل از ورود به سال جدید در ۱۲ اسفند ۱۴۰۳ این ابلاغیه به همه استانها اعلام شد که الگوی تعیین شهریه مدارس و مراکز غیردولتی برای سال تحصیلی ۱۴۰۵_۱۴۰۴ بر چه اساسی باید اتفاق بیفتد.
هفت آیتم در این الگو بر اساس ماده ۱۵ قانون مدارس غیردولتی تأثیرگذار است از جمله دوره تحصیلی که این مدرسه کدام دورههای تحصیلی را دارد چون بحث منابع مالی این دورههای تحصیلی متفاوت است.مثلاینکه یک مدرسه هنرستان است نیاز به امکانات و تجهیزات بهتری دارد و یک مدرسهای که دوره ابتدایی است از امکانات تجهیزات کمتری برخوردار است یا خیلی نیاز به تجهیزات تخصصی ندارد و اینها حتماً در شهریه متفاوت خواهد بود.
سطح آموزشی و پرورشی ۱۵۰ آیتم دارد مانند اینکه این مدرسه از چه کیفیت آموزشی و از چه کیفیت تربیتی و پرورشی برخوردار است. بحث سوم برنامه سال تحصیلی است که در قالب برنامه درسی ملی و فوقبرنامههایی که تدارکدیدهشده است مدنظر است و در کنار این فعالیتهای فوقبرنامه که در دورههای مختلف تحصیلی متفاوت است مثلاً دوره ابتدایی ۱۲ ساعت فوقبرنامه و متوسطه اول ۱۷ ساعت است.آیتم بعدی فضای فیزیکی و تجهیزاتی و شرایط منطقهای است.
اجاره بهایی که در تهران است با اجارههایی که در استانهای مختلف در شهرستانهای دیگر هست حتماً متفاوت خواهد بود و متناسب این باید شهریه در مدرسه طوری دیده شود که بتواند کفاف هزینهها را بکند و موضوع بعدی هم نرخ تورم رسمی در بحث کشور است و در کنار این موضوع در آینده بحث رتبهبندی مدارس را داریم که بر اساس رتبهها، شهریه را ابلاغ خواهیم کرد.البته اثر دیگری خارج از آموزشوپرورش بر این موضوع تأثیرگذار است که داریم مدیریت میکنیم تا اثراتش کاهش پیدا کنه از جمله اینکه بندهای حمایتی در قانون مدارس غیردولتی داریم که اگر آن بندهای حمایتی در دولتها اتفاق میافتاد شاید این شهریه را میشد با عددهای کمتر و پایینتر مدیریت کرد.
کیفیت مدارس غیردولتی جزو اولویتهای امسال از جمله موارد حمایتی مثل ماده ۱۰، ماده ۱۳ و ماده ۲۵ است که دولتها یا وزارت آموزشوپرورش و بانک مرکزی یا سازمان تأمین اجتماعی مکلف هستند که برخی از این حمایتها را از مدارس غیردولتی مخصوصاً در مدارسی که دارای شهریههای پایین هستند انجام بدهند و چون اتفاق نمیافتد اثر این موضوع روی شهریه دیده میشود.
متناسب با همین موضوع امسال رویکرد ما بر این است که هم کیفیت را از مدارس غیردولتی میخواهیم هم ۳۰ ساعته شدن معلمان مدارس غیردولتی را در مجموعه مدارس دنبال میکنیم که امسال برای نخستینبار بود و تا حدودی در مدارس غیردولتی شکل گرفت.در کنار این موضوع بحث واقعیسازی شهریهها و تخلفاتی که بعضاً در مدارس به دلیل واقعی نبودن شهریه اتفاق میافتد را مدیریت میکنیم که مشکلی در سال تحصیلی جدید نداشته باشیم.به همین خاطر افزایش کف شهریه را داریم که یکمیزان کفی برای همه مدارس در سطوح مختلف باید در نظر بگیریم که امسال در بخشنامه در چهار سطح اعلام کردیم.در کنار این موضوع توازن شهریه و بحث قیمتگذاری در مدارس غیردولتی را متناسب با هفت آیتم تعیین شهریه که در ماده ۱۵ در نظر گرفته شده است و در کنار این موضوع کنترل شهریههای بالا جزو رویکردهای ما هست که شاید بیشتر به خود تهران برمیگردد و در استانهای دیگر خیلی با این موضوع مشکل نداریم.
امسال تفکیک شهریه را پیگیری میکنیم همینطور امسال تفکیک شهریه که شاید مدنظر خانوادهها است را پیگیری میکنیم اگر خانوادهای وارد مدرسه میشود باید بداند هزینههای لباس فرم، رفتوبرگشت میانوعده و یا غذاهایی که در مدرسه ارائه میشود شامل شهریه نیستند اینها بر اساس مصوبات انجمن اولیاومربیان تعریف میشود که باید در حد متعارف و بهاندازه قیمت واقعی باید انجام شود و ما هم نظارتمان بر این موضوع است و حتماً انجام اولیا مربیان هم باید مصوبات خود را در مدارس برای این موضوع داشته باشد.
در کنار این موضوع شفافیت شهریه برای فعالیتهای آموزشگاهی را داریم. فعالیتهای آموزشگاهی جز شهریه مدارس غیردولتی نیست یعنی اگر یک مدرسهای آموزش زبان دارد یا با یک مؤسسهای قرارداد بسته که این مؤسسه مجوز آموزش زبان را دارد یا اینکه مدرسه مجوز آموزشگاه را دارد، این شهریه جزو شهریههای آموزشگاهی حساب میشود. اگر این تفکیک شهریه را بهصورت برنامه درسی، فوقبرنامه هزینههای مربوط به مسائل جانبی مثل ایابوذهاب، میانوعده، غذا و لباس و فرم و در کنار این فعالیتهای آموزشگاهی ارائه کنیم. خانوادهها میدانند برای چه هزینه میکنند.امسال هم دنبال میکنیم که زودتر از سالهای گذشته شهریه اعلام و در سامانه برای مشاهده مردم ثبت شود. در کنار آن وضعیت را کنترل میکنیم.
نظارتتان چگونه است؟
بخشی از این کار مربوط به مناطق و بخشی مربوط به استانهاست که مخصوصاً در استان تهران دنبال این هستیم که مدیران مدارس خودشان رعایت این امر را داشته باشند.در کنار آن مدیران مناطق و مدیرکل استان و اعضای شورای نظارت بر مدارس غیردولتی نظارت جدی بر این موضوع را داشته باشند و جلسات مفصلی را با شهر تهران برگزار کردیم و اگر کمک کنند امسال شهریه را خوب مدیریت خواهیم کرد هم نظارت جدی بر روند و فرایند شهریه داریم و هم در نوع الگوی تعیین شهریه انتظاراتی که از خانوادهها و انتظاراتی که از مدارس در خصوص کیفیتبخشی آموزشی و پرورشی و در خصوص ۳۰ ساعته شدن معلمان مدارس غیردولتی داریم، دیده شده است.امیدواریم این مسائل با همکاری مؤسسان مدارس غیردولتی انجام شود و بتوانیم کارهای کیفی خوبی را در سطح مدارس غیردولتی امسال انجام بدهیم.
باز هم سؤالم بدون پاسخ ماند. نظرات خانوادهها و میزان رضایت آنها از خدمات و سطح کیفیت مدرسه غیردولتی تا چه اندازه در تعیین شهریه دخیل است؟
طبق ماده ۱۶ قانون مدارس غیردولتی اعضایی که صلاحیت دارند تا شهریه را مصوب کنند عبارتاند از رئیس آموزشوپرورش بهعنوان رئیس شورا که نماینده دولت و مردم است، کارشناس مسئول مدارس غیردولتی که در منطقه حضور دارد، معاونان دوره تحصیلی مربوطه، مسئول انجمن اولیا مربیان منطقه، منتخب شورای مؤسسان مدارس غیردولتی و منتخب شورای مؤسسان مراکز غیردولتی. اینها افرادی هستند که الگوی تعیین شهریه به آنها ابلاغ شده و در حقیقت اعضای شورای تعیین شهریه هستند.
بر اساس پیشنهادی که مؤسس میدهد، شهریه را با آیتمهایی که ما دادیم متناسبسازی میکنند و مسئول انجمن اولیاومربیان منطقه بهعنوان فردی است که نظر خانوادهها را لحاظ میکند.ما بهعنوان نمایندگان دولت و نمایندگان ملت باید تابآوری مردم را لحاظ کنیم ولی خب طوری باید برنامهریزی داشته باشیم که هم چرخ مدرسه با این شهریهها بچرخد چون دنبال کیفیت در مدرسه هستیم و هم تابآوری مردم دیده شود. تمام مدارس متوسطه دوم غیردولتی را بر اساس امتحانات خرداد پارسال ارزیابی کردیم
این کیفیت را چطور رصد میکنید، این را خانواده میتواند به شما بازتاب دهد که آیا مدرسه واقعاً کیفیت دارد، خدماتی را که مدعی است ارائه میکند یا خیر؟
اگر بنده بهعنوان مسئول آموزشوپرورش نتوانم از فرایند کیفیت آموزشی و رویکردهای پرورشی در مدرسه تحلیل داشته باشم خیلی بد است. شهریه از کف منطقه میآید. منطقه مدارس را میشناسد و با شاخصهایی که ما به آنها دادیم ارزیابی میکند.ما امسال در تهران تمام مدارس غیردولتی متوسطه دوم را بر اساس میانگین نمراتی که در خرداد سال گذشته داشتند ارزیابی کردیم.پیگیریم هم مردم و هم مدرسه راضی باشند
ارزیابی در تعیین شهریه دخیل است؟
بله حتماً. ۱۵۰ شاخص کیفیتبخشی آموزشی و پرورشی داریم و ما تجزیه و تحلیل میکنیم؛ هرچند که استان و منطقه هم این فرایند را دارد.معاون آموزشی استان در کارگروه تعیین شهریه حضور دارد به دلیل اینکه عملکرد مدرسه را از حیث مسائل آموزشی و مسائل پرورشی بررسی میکند و به مدرسه اجازه میدهد که این شهریه را بگیرد یا نگیرد. احتمال دارد مؤسس شهریهای را بخواهد و ما تأیید نکنیم چون متناسب با عملکرد مدرسه نیست.
پیگیر هستیم شهریه تعیین شده کفاف هزینههای مدرسه را بدهد و کیفیتبخشی در مدرسه در حوزه مسائل آموزش و پرورشی اتفاق بیفتد و ۳۰ ساعته شدن معلمان، پرداخت حقوق و بیمه کامل دیده شود. همچنین واقعی شدن شهریه و جلوگیری از تخلف هم باید اتفاق بیفتد که ما در همین چرخه حرکت میکنیم. امکان اینکه ما در آموزشوپرورش با این محدودیت منابع، بخشی از هزینه بیمه معلمان مدارس غیردولتی را پرداخت کنیم اصلاً وجود ندارد پس طوری باید برنامهریزی کنیم که هر دو طرف آسیب نبینند. ما دقیقاً همین مدیریت را مدنظر داریم که هم مردم از موضوع رضایت داشته باشند وقتی هزینه پرداخت میکنند کیفیت ببینند، هم حقوق معلم رعایت شود و چرخ مدرسه با این شهریهها بچرخد.به دنیال مدیریت شهریه کلان برخی مدارس غیردولتی تهران هستیم.
آیا از نظارت مناطق در شهر تهران راضی هستید؟
ممکن است از برخی مناطق ناراضی باشیم اما در فرایند پیگیری به دنبال این هستیم که اینها را پایکار بیاوریم در سال جدید تا به امروز سه جلسه با مسئولان شهر تهران داشتم و به دنبال این هستیم تا برخی مشکلات مدارس غیردولتی شهر تهران و شهریههای کلان را مدیریت کنیم و این مشکل باید حل شود.هم آقای پارسا مدیرکل آموزشوپرورش شهر تهران جدیت برای این موضوع دارند که اگر مدرسهای بر خلاف چارچوبها در حال حرکت است، برخورد کند و ما هم در کل کشور به دنبال نظارت هستیم.
الان 1900 مدرسه غیردولتی در شهر تهران داریم که اکثر آنها در بحث شهریه مشکل ندارند و تعدادی از مدارس شهریههای نامتعارف میگیرند و آموزشوپرورش شهر تهران و سازمان مدارس غیردولتی با شهریههای خارج از چارچوب برخورد میکند و این کار هم طی سالهای گذشته انجام دادیم.امسال هم رویکردمان در کنار رویکرد الگوی شهریه برای ترمیم شهریه و توجه به کیفیت آموزش مدارس غیردولتی و افزایش منطقی شهریهها همین است. هرچند که باز هم امکان افزایش مورد درخواست مؤسسین در تهران بهخاطر تابآوری مردم نیست. اگر در این چهارچوب به هر عددی برای شهریه رسیدیم اما مدرسهای خارج از این چهارچوب حرکت کرد با آن برخورد خواهد شد امسال ماده ۳۵ قانون مدارس غیردولتی که نحوه برخورد با تخلفات مدارس غیردولتی را تعیین کرده است طی بخشنامهای به استانها ارسال کردیم.
بحثی که خانوادهها مطرح میکنند این است که آموزشوپرورش شهریه کل مدرسه با تمام خدماتی که ارائه میدهد را اعلام کند. بگوید شهریه کل این مدرسه این رقم است و بعد خدمات و مبالغ را شفاف اعلام کند. تا خود مردم خدمات و مبالغ را ببینند و مشخص شود که خدمات چقدر با هزینهها متناسب است؟این انتظار خانوادهها خیلی منطقی، علمی و حتماً هم کارشناسی است بخشی از تحقق این انتظار را ما بر عهده داریم واجازه داریم که شهریه برنامه درسی و فوقبرنامه درسی مدرسه و فعالیتهای آموزشگاهی مدرسه را مشخص و ابلاغ کنیم.
در چارچوب ماده ۱۵ و ۱۶ قانون تأسیس مدارس غیردولتی همین کار را انجام میدهیم تا وقتی خانوادهای به مدرسه مراجعه میکند بداند که اینقدر شهریه مربوط به برنامه درسی، اینقدر شهریه مربوط به فوقبرنامه است که ساعتش مشخص است.در دوره ابتدایی حداکثر ۱۲ ساعت است که ۴۰ درصد شهریه مصوب را شامل میشود اما اگر ساعت فوقبرنامه ۱۰ ساعت بود به همین نسبت از ۴۰ درصد شهریه مصوب کم میشود.در کنار آن، فعالیتهای آموزشگاهی را داریم و اگر خانواده از مدرسه فعالیت آموزشگاهی میگیرد باید شهریه مربوط به آموزشگاهی بود آن فعالیت را هم پرداخت کند. یکبخشی از این وظیفه ما هست و یکبخشی وظیفه انجمن اولیاومربیان در مدرسه است که قانون اختیار به آن داده تا درباره مواردی چون لباس فرم یا غذا ورود کند البته در بخشنامه ذکر کردیم این خدمات باید در حد متعارف و با نرخ تنظیم بازار باشد نمیشود در یک مدرسه غذایی داده شود که در عرف مدرسه نباشد و خارج مصوبه ستاد تنظیم بازار باشد.
وقتی خانواده به مدرسه مراجعه میکند مدیر مدرسه مکلف است فعالیتهای این شکلی را به خانوادهها گزارش بدهد و آنها تصمیم بگیرند.در فضای رسانهای کشور باید برای آگاهیبخشی به خانوادهها اطلاعات داد تا خانواده احساس نکند پولی که در مدرسه میدهد متفاوت با شهریه سامانه است.بخشی از آن شهریه مصوب، فوقبرنامه درسی و فعالیت آموزشگاهی و بخشی هم مربوط به فعالیتهایی مربوط به غذا لباس فرم و سرویس است.
اگر مدرسه در زمان ثبتنام این را به خانوادهها گزارش بدهد و هم رسانهها کل این موارد را جمع نکنند و نگویند شهریه دریافتی با شهریه اعلامی یکسان نیست بسیاری از مشکلات حل میشود و موارد معدود از تخلفات باقی میماند که باید ورود کنیم.پس تأکید میکنم مدارس در اعلام این رقمها و سرفصلهای خدمات مختلف در ابتدای ثبتنام، خانوادهها را توجیه کنند تا هم شفافیت ایجاد شود و همینکه خانواده اگر احساس کند هزینه بالا است به سراغ مدرسه دیگری برود. نگاه ما بر این است که این حق خانواده است که بداند در این مدرسهای که فرزندش تحصیل میکند چقدر باید شهریه برای تحصیل و خدمات جانبی پرداخت کند.
در حال حاضر خانوادهها گلایه دارند این روزها که به مدارس غیردولتی مراجعه میکنند درصد افزایش شهریه ۵۰ تا ۷۰ درصد شهریه امسال است. نظرتان چیست؟
بحث مربوط به هزینه ایابوذهاب، نرخ لباس و فوقبرنامه و شهریه سال گذشته مدارس در سامانه وجود دارد فعلاً تا زمان تعیین شهریه قطعی سال جدید، مؤسسان مکلف هستند بر اساس بخشی از شهریه سال گذشته اقدام کنند. ثبتنام رسمی از خرداد اتفاق میافتد و الان در حال پیش ثبتنام هستیم. آن هم به جهت احترام به خانوادهها که نگران تکمیلشدن ظرفیت مدرسه نباشند.
ملاک عمل برای شهریه بر اساس سال گذشته است و هیچ مدرسه غیردولتی در تابستان شهریه را یکجا نمیگیرد و اگر شهریه قطعی را گفتهاند این فقط بر اساس گمانهزنی و گفتوشنود بین مدرسه با والدین است و زمانی که شهریه قطعی اعلام شد، نظارتها را به شکل جدی اعمال میکنیم که بر اساس نرخ شهریه قطعی اقدام کنند.شهریه مدارس غیردولتی هنوز اعلام نشده است.
شهریه امسال مدارس غیردولتی حداکثر چقدر افزایش پیدا میکند؟
هنوز برای مدارس غیردولتی به توافق نرسیدیم ولی برای مراکز به توافق رسیدهایم و افزایش شهریه مراکز غیردولتی حداکثر ۴۰ درصد است و از یک درصد تا ۴۰ درصد افزایش شهریه میتوانند داشته باشند حتی ممکن است شهریه برخی مراکز کاهشی هم باشد.تأکید میکنم برای مدارس هنوز به توافق نرسیدی پریروز به ستاد تنظیم بازار رفتیم گزارش الگوی شهریه را اعلام کردیم.در بحث تعیین شهریه علاوه بر اینکه قانون مصوب مجلس شورای اسلامی را داریم در ماده ۱۵ و ماده ۱۶ قانون تأسیس مدارس غیردولتی دقیقاً به فرایند نرخگذاری و تعیین شهریه اشاره شده است.علاوه بر این سالانه یک هماهنگیهایی را با دستگاههای نظارتی و ستاد تنظیم بازار انجام میدهیم که امسال هم این فرایند در حال انجام است از جمله سازمان حمایت از مصرفکننده و تولیدکننده و سایر دستگاههایی که باید نظارت بر این موضوع را داشته باشند.
بنده در جلسه ستاد تنظیم بازار گفتم که بیشتر نظارت بر داخل مدارس بر عهده آموزشوپرورش است ولی نظارت بر فرایندهای تصمیمگیری درباره میزان افزایش شهریه بر عهده دستگاههای نظارتی است و ما هم خدمت دوستان اعلام کردیم که آمادگی کامل داریم نسبت به نظارت بر فرایندهای تصمیمگیری در آموزشوپرورش خدمت آنها باشیم و هر سؤالی دارند را پاسخگو هستیم.
در حال حاضر ستاد تنظیم بازار بر نوع تعیین نرخ شهریه مدارس غیردولتی نظارت میکند؟
هماهنگیهایی که در کشور در حال اتفاق افتادن است. بر اساس اختیاراتی که هر دستگاه برای افزایش نرخ خدماتی که ارائه میدهد، باید هماهنگیهای بین دستگاهی را انجام بدهد که این کار در حال انجام است.علاوه بر اختیاری که وزارت آموزشوپرورش بر موضوعات تخصصی خود دارد، هماهنگی بین دستگاهی هم در سطح کشور در حال انجام هست که همه موارد در نظر گرفته شود. طوری باید این اتفاق بیفتد که مدارس بتوانند خدمات خود را خوب ارائه بدهند، کیفیتبخشی داشته باشند و باید تابآوری اقتصادی مردم هم مدنظر قرار بگیرد.
سازوکاری است برای ارزیابی تابآوری اقتصادی خانواده در نوع تعیین شهریه وجود دارد. مثلاً الان مدرسهای که شهریهاش ۴۶ میلیون بود گفته است برای سال آینده ۷۰ میلیون شهریه دارم و این افزایشهای غیرمنطقی برای خانواده دشوار است. بر چه اساس این رقم گفته شده است؟
این رقمها فعلاً گفت و شود بین مؤسس با خانوادههاست. ما عددهایی که داریم افزایش میدهیم منطقی است و بررسیهای لازم را در کارگروههای کشوری و استانی انجام دادیم و بعد هم با دستگاههای برونسازمانی همچون تنظیم بازار هماهنگ میکنیم تا افزایش منطقی و علمی و بر اساس انتظارات باشد.
اعداد اعلام شده را فعلاً قبول نداریم و به رسمیت نمیشناسیم و این اعدادی که الان اعلام میکنند اساساً عملیاتی نمیشود. شهریهای که آموزشوپرورش برای مدرسه ابلاغ میکند، شهریه رسمی مدرسه است.اگر بحث تابآوری مردم نبود شاید شهریههایی که الان داریم اعلام میکنیم خیلی بیشتر بود. ما دنبال ارائه خدماتی از سوی مدرسه هستیم اما مدرسه را بنگاه اقتصادی نمیدانیم بلکه یک فعالیت فرهنگی، تربیتی و آموزشی است.تعدادی از مخاطبان خبرگزاری فارس با ثبت پویشهایی با عناوین «مدارس غیردولتی جیب خانوادهها را خالی کردند» و «مطالبه شفافیت در هزینه مدارس غیردولتی و نظارت بر شهریهها» خواستار پیگیری شدند.